14 maja, 2024

DAROWIZNA - CZY DAROWIZNĘ MOŻNA ODWOŁAĆ?

NA CZYM POLEGA DAROWIZNA?

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. 

JAKIE SĄ OBOWIĄZKI OBDAROWANEGO?

Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia.

POLECENIE

Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Darczyńca, który wykonał zobowiązanie wynikające z umowy darowizny, może żądać wypełnienia polecenia, chyba że ma ono wyłącznie na celu korzyść obdarowanego. Po śmierci darczyńcy wypełnienia polecenia mogą żądać spadkobiercy darczyńcy, a jeżeli polecenie ma na względzie interes społeczny - także właściwy organ państwowy.

Polecenie może mieć na względzie zarówno korzyść samego obdarowanego, darczyńcy czy też osoby trzeciej, a nawet interes społeczny. 

Wśród przykładów poleceń jakie mogą zostać nałożone na obdarowanego należy wskazać np. ustanowienie służebności mieszkania na rzecz darczyńcy, opiekę nad darczyńcą w chorobie i starości czy sprawienie darczyńcy pogrzebu według zwyczajów miejscowych. 

CZY DAROWIZNĘ MOŻNA ODWOŁAĆ ("COFNĄĆ")?

Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie.

Należy zwrócić uwagę, że darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, gdy:

  • darczyńca obdarowanemu przebaczył, 
  • upłynął rok od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Gdy darujący złożył obdarowanemu pisemne oświadczenie o odwołaniu darowizny obdarowany staje się zobowiązany do zwrotu przedmiotu darowizny darującemu. W przypadku odwołania darowizny nieruchomości niezbędne jest sporządzenie aktu notarialnego zwrotnie przenoszącego własność nieruchomości z obdarowanego na darczyńcę, gdyż samo złożenie oświadczenia o odwołaniu darowizny nie powoduje przejścia tytułu prawnego do przedmiotu darowizny na darczyńcę.

CZY DAROWIZNA WIĄŻE SIĘ Z PODATKIEM? 

Nabycie przez osoby fizyczne tytułem darowizny własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP podlega podatkowi od spadków i darowizn. Podatek od spadków i darowizn reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. 

Najczęściej dokonywane są darowizny na rzecz osób wymienionych w art. 4a powołanej ustawy - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami darowizny te co do zasady podlegają zwolnieniu na zasadach wskazanych w powołanym przepisie. 

Przydatne linki